Cúng mụ đơn giản là nét đẹp văn hóa được truyền lại từ rất lâu về trước. Đây chính là nghi lễ gắn liền với ý nghĩa cầu khấn ơn lành cho trẻ nhỏ. Để tổ chức lễ cúng mụ thì gia đình của trẻ sẽ phải chuẩn bị khá nhiều lễ vật và nghi lễ đặc trưng. Các lễ vật và nghi lễ này là gì thì chúng ta cùng tìm hiểu ngay sau đây nhé.
Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ cúng mụ
Lễ Cúng Mụ có nguồn gốc từ Trung Hoa cổ đại. Ngoài Việt Nam thì một vài quốc gia châu Á khác cũng vẫn còn cử hành nghi thức này. Lễ Cúng Mụ là nghi lễ cảm tạ công ơn của các bà mụ trong dân gian. Dân gian ta vốn tin rằng những đứa trẻ được sinh ra là nhờ bàn tay nhào nặn của các vị Đại Tiên (các bà chúa đầu thai) và các Tiên Mụ, Tiên Nương, hay còn có tên gọi thân thuộc là mười hai Bà Mụ. Trẻ lớn lên có được xinh đẹp hay thông minh hay không cũng đều là nhờ vào công ơn của các bà. Chính vì thế nên cứ vào dịp trẻ được đầy cữ, đầy tháng đầy tuổi tôi (tròn 100 ngày tuổi) hay thôi nôi thì gia đình sẽ cử hành một buổi lễ long trọng để cúng cảm tạ các bà. Đây cũng là dịp mà cả gia đình cùng tụ họp lại và thể hiện tình yêu với những thành viên mới.
Cách tính ngày làm lễ
Ngày làm lễ cúng mụ được tính theo lịch âm, tuân theo quy tắc “Gái sụt hai, trai sụt một”. Ngày làm lễ cho các bé gái được tổ chức trước khi các em đầy tháng hoặc đầy tuổi 2 ngày. Với các bé trai thì ngày làm lễ được lùi xuống 1 ngày.
Những lễ vật cần chuẩn bị trong lễ cúng Mụ đơn giản mà cha mẹ cần biết:
- Các món đồ vàng mã: những đôi hài màu xanh, váy áo màu xanh và nén vàng xanh.
- Lễ trầu cau: gồm 12 miếng trầu têm cánh phượng kèm quả cau chẻ làm tư cho 12 bà mụ cùng một miếng trầu to kèm một quả cau nguyên cho Bà Mụ Chúa.
- Các món đồ chơi bằng nhựa hoặc bằng sành sứ (gồm nhiều bộ giống nhau)
- Lễ động vật: có thể chọn cua, ốc, tôm sống hoặc hấp chín. Lễ bao gồm 12 con nhỏ bằng nhau và 1 con lớn hơn.
- Lễ phẩm oản: gồm 12 phần đều nhau và 1 phần lớn hơn.
- Lễ mặn: gồm các món gà luộc, xôi, cơm, canh, gạo, rượu trắng, vv…
- Lễ kẹo bánh: gồm 12 phần nhỏ và một phần lớn hơn.
- Lễ hương hoa: một bình hoa nhiều màu, hương khói, tiền vàng và nước trắng…
- Tùy từng dịp mà gia đình có thể chuẩn bị thêm các lễ vật phụ. Ví dụ như lễ đầy tháng có thể làm thêm mâm cho các đức Ông. Dịp đầy tháng thì gia đình có thể cúng thêm heo quay cho Thành Hoàng – Thổ địa.
Nghi thức đọc văn khấn cúng mụ
Sau khi đã sắp đầy đủ mâm lễ thì bố hoặc mẹ của bé sẽ thắp hương rồi bế bé ra trước bàn thờ để đọc bài khấn như sau:
– Con kính lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa.
– Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa.
– Con kính lạy Đệ tam Tiên Mụ đại tiên chúa.
– Con kính lạy Thập nhị bộ Tiên Nương
– Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương
Hôm nay là ngày…. Tháng….. năm….
Vợ chồng con là …………………………… sinh được con (trai, gái) đặt tên là …………..
Chúng con ngụ tại:……………………………………………
Nay nhân ngày đầy tháng (đẫy cữ, đầy năm) chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bầy lên trước án, trước bàn tọa chư vị Tôn thân kính cẩn tâu trình:
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấn g thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu tên là………… sinh ngày…… được mẹ tròn con vuông.
Cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngoan, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô tai, vô ương vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đep, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quí.
Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.
Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.Nam mô a di Đà Phật
Khi đã khấn xong thì bố hoặc mẹ chắp tay bé lại vái trước án 3 vái sau 3 tuần hương thì lễ tạ. Sau đó gia đình mang vàng mã, váy áo đi hoá, vẩy rượu lúc đang hoá; đem tôm, cua, ốc đi phóng sinh tại các ao, hồ, sông để cầu phúc; các đồ chơi bằng nhựa, sành sứ thì giữ lại cho cháu bé để lấy phước.
Cuối cùng cả gia đình và bạn bè cùng thụ lộc chúc cho bé mọi điều tốt lành.
Sau khi đọc xong, cho bé chắp tay và thắp hương thì đem vàng mã đi hóa rồi thụ hưởng các món ăn làm lễ.
Trên đây là một số nét chính của một buổi lễ cúng mụ đơn giản. Hy vọng rằng từ đây, các bạn sẽ biết cách chuẩn bị một buổi lễ cúng đúng chuẩn và đem lại nhiều may mắn cho con em mình.
