Cúng mụ

Lễ cúng mụ 1 tuổi là một trong những nghi thức quan trọng mà không bậc cha mẹ nào bỏ qua. Vòng đời của con người đều trải qua 4 giai đoạn sinh – lão – bệnh – tử. Một em bé trước khi trưởng thành cũng phải trải qua nhiều giai đoạn từ lúc còn là bào thai đến khi là một cô bé, cậu bé cao lớn, cứng cáp. Hành trình trưởng thành của những cô bé, cậu bé đó gắn liền với bàn tay chăm sóc và sự thương yêu sâu sắc đến từ cha mẹ. Ngay từ những ngày con còn nhỏ, cha mẹ đã luôn ý thức là làm thế nào để mang đến nhiều điều tốt đẹp và có quyền hi vọng về một tương lai tươi sáng nhất cho con em mình.

Ý nghĩa của lễ cúng mụ 1 tuổi

Lễ cúng mụ là một hình thức nghi lễ truyền thống được tổ chức nhiều lần trong một năm đối với vòng đời của một đứa trẻ. Cúng mụ 1 tuổi được thực hiện khi em bé vừa tròn 12 tháng tuổi. Đây là lúc con không còn nằm nôi mà đã có thể tự bước những bước chân đầu đời và là chặng đường phát triển mới trong hành trình cuộc sống. Lễ cúng mụ 1 tuổi không biết bắt đầu ở đâu, khi nào. Chỉ biết biết rằng nó đã xuất hiện từ rất lâu và là một nét sinh hoạt truyền thống không thể thiếu của nhiều gia đình Việt. Khi một sinh linh mới ra đời, việc đầu tiên mà họ nghĩ tới là cúng bà mụ để cảm ơn sự săn sóc và che chở của các vị thần dành cho em nhỏ.

Truyền thuyết về 13 bà mụ đã trở thành truyền thuyết ăn sâu vào tâm thức của từng người. 13 bà mụ, được xem là 13 vị Tân Nương có công lớn trong việc giúp Ngọc Hoàng tạo ra loài người dưới trần thế, cân bằng âm dương, đất trời an hòa. Ngoài việc khắc sâu công ơn dành cho 13 bà mụ thì lễ cúng mụ 1 tuổi cũng là dịp để tưởng nhớ những người đã khuất, các bậc tiên tổ trong mỗi gia đình. Nhưng đồng thời nó còn phản ánh tình cảm gia đình khăng khít, gắn bó; sự hi sinh của những người làm cha, làm mẹ đối với con trẻ – những người luôn hi vọng và mong muốn con em mình có một tương lai thực sự tốt đẹp, và một con đường danh vọng thực sự thuận lợi.

Cách tính ngày giờ cúng mụ 1 tuổi

Cũng như rất nhiều nghi thức cúng lễ khác, đối với người Việt, ngày giờ cúng luôn được xem xét cẩn trọng và chuẩn bị chu đáo. Lễ cúng mụ 1 tuổi thường được tiến hành khi em bé đã đủ ngày, đủ tháng và được tính theo lịch âm. Đối với con trai, ngày tuổi sẽ được lùi xuống 1 ngày, còn con gái lùi xuống 2 ngày so với ngày chào đời.

Thời điểm thực hiện nghi lễ có thể là vào buổi sáng hoặc chiều tối. Đây là lúc con người thoái mái nhất, nếu như buổi sáng là thời gian tỉnh táo và tập trung cao nhất thì chiều tối lại là thời gian con người nhẹ nhàng nhất, trút bỏ mọi nỗi lo toan sau ngày dài làm việc.

Ngoài việc chọn ngày lành tháng tốt ra thì các gia đình còn phải lựa giờ tốt. Việc chọn giờ tốt sẽ khiến ta an tâm và tin tưởng hơn về mặt tinh thần. Thường thì, giờ tốt là giờ mà chúng ta bắt đầu để khởi hành, khai trương cửa hàng hay khởi công xây dựng. Đó cũng là giờ để bắt đầu nghi thức khấn cúng. Giờ tốt để cúng mụ 1 tuổi nên là giờ hoàng đạo và phải phù hợp với tuổi của em bé. Do vậy, để chắc chắn hơn, hãy tham khảo ý kiến của những người lớn tuổi, có kinh nghiệm chọn ngày giờ tốt sao cho mọi việc được suôn sẻ nhất.

Các lễ vật cần chuẩn bị lễ cúng mụ 1 tuổi

Lễ vật là một trong những phần chuẩn bị không thể thiếu trong lễ cúng mụ 1 tuổi. Bởi lễ vật thể hiện tấm lòng thành kính của người còn sống dành cho người đã khuất, của con người đối với các vị thần linh và cả sự trân trọng của các bậc cha mẹ đối với con cái. Tùy theo truyền thống từng vùng miền và điều kiện gia đình mà mỗi nơi có sự chuẩn bị lễ vật cầu kì hay giản đơn. Nhưng dù là ít hay nhiều thì lòng thành mới là thứ quan trọng nhất, cần thiết nhất.

Thông thường, các lễ vật chuẩn bị cần có:

• 12 bát chè nhỏ và 1 bát chè lớn
• 12 bát xôi nhỏ và 1 bát xôi lớn
• 12 bát cháo nhỏ và 12 bát cháo lớn
• 12 ly rượu nhỏ và 12 ly rượu lớn
• Thịt heo quay xếp sẵn. Ở nhiều nơi chuẩn bị gà hoặc vịt luộc nguyên con. Đặc biệt, gà phải là gà trống vì chúng có nhiều đặc điểm mà một em bé cần có để trưởng thành và mạnh mẽ đương đầu với khó khăn trong cuộc sống.

Ngoài ra, lễ vật còn có hương để thắp, đèn sáng, một đĩa ngũ quả, bình hoa tươi,  chén trà thơm và một đôi đũa hoa vì các bà mụ rất thích loại đũa này. Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ lễ vật thì cha mẹ sẽ tiến hành sắp xếp chúng sao cho hợp lí nhất và tiến hành khấn cúng. Người cúng là những người có uy tín, chủ gia đình hoặc đứng đầu dòng họ thay mặt tất cả trình lên gia tiên và thần linh chút lễ mọn, lòng thành.

Từ việc chọn ngày giờ đến việc chuẩn bị lễ vật khấn cúng đều được thực hiện một cách cần trọng và chu đáo nhất. Điều đó cho thấy lễ cúng mụ 1 tuổi là một nghi lễ vô cùng quan trọng. Trong tâm thức người Việt, có lẽ đây là nghi lễ mà ai trong đời cũng một lần trải qua và là nghi thức giàu giá trị văn hóa truyền thống hết sức tốt đẹp.

Lễ cúng Mụ 12 tuổi còn được biết đến với tên gọi là lễ cúng căn 12 tuổi. Ngoài lễ cúng đầy tháng, thôi nôi thì đây cũng được xem là một trong những ngày quan trọng nhất trong cuộc đời của con người. Để thực hiện đúng và đủ nghi thức này một cách tốt đẹp, cha mẹ hãy cùng tìm hiểu những thông tin dưới đây để biết rõ hơn về lễ cúng Mụ 12 tuổi cũng như cách cúng sao cho chuẩn xác nhé!

Lễ cúng Mụ 12 tuổi là gì?

Lễ cúng Mụ 12 tuổi là ngày lễ cúng được tổ chức định kỳ vào ngày sinh của bé qua từng năm cho đến khi con tròn 12 tuổi. Ngoài ra có một số vùng miền và địa phương thay vì tổ chức lễ cúng Mụ 12 tuổi cho bé hằng năm thì họ chỉ tập trung làm lễ này vào những thời điểm khi bé được 3,6,9,12 tuổi. Lễ cúng này cũng được diễn ra với mục đích bày tỏ lòng biết ơn của gia đình đến với các bà Mụ đã có công nắn tạo, che chở nuôi dưỡng cho đứa trẻ ra đời bình an và vượt qua những căn nợ của chúng trong khoảng thời gian suốt 12 năm. Sau 12 năm tức là lúc trẻ tròn 12 tuổi, đã được thoát những kiếp nạn “hữu sanh vô dưỡng”, cha mẹ sẽ phải tổ chức lễ cúng Mụ 12 tuổi linh đình hơn những lần trước để dứt căn, tạ ơn các vị Tiên Nương lần cuối.

Lễ vật cần chuẩn bị trong lễ cúng Mụ 12 tuổi

Có 2 mâm cúng cần chuẩn bị đó chính là mâm cúng trên bàn thờ gia tiên và mâm cúng tại phòng của bé.

Những lễ vật bắt buộc phải có trong mâm cúng bàn thờ gia tiên đó chính là:

• 1 con gà luộc
• Gạo và muối
• Xôi
• 1 chén rượu
• 1 cốc nước trắng
• Trầu cau
• Đèn hoặc nến
• 5 nén hương
• 10 bộ lễ tiền vàng

Với phần lễ vật tại mâm cúng trong phòng bé, cha mẹ phải chuẩn bị đầy đủ như sau:

• Chim (Số lượng tùy theo giới tính của trẻ, với bé gái chuẩn bị 9 con, bé trai thì 7 con)
• Cua (Số lượng cũng giống như khi chuẩn bị chim)
• Ốc (Số lượng cũng giống như khi chuẩn bị 2 món trên)
• 13 miếng bánh đúc hoặc bánh rán nhỏ
• 13 trứng chim cút hoặc có thể thay thế bằng 13 miếng trứng lớn
• 13 nắm cơm
• 13 bông hoa
• 13 bộ quần áo (Chuẩn bị 12 bộ nhỏ giống nhau cho 12 bà Mụ và 1 bộ lớn hơn dành cho bà Mụ Chúa)
• 13 miếng trầu được têm cánh phượng
• 13 phần bánh kẹo nhỏ
• 13 tờ 50.000 đồng
• 13 nén nhang
• 1 bát nước to

Bài khấn chuẩn trong lễ cúng Mụ 12 tuổi cho bé

Với bài khấn thì cũng có 2 bài khấn đó chính là bài khấn trong lễ cúng căn tại bàn thờ gia tiên và một bài khấn trong lễ cúng ngay tại phòng của bé.

Bài khấn trong lễ cúng gia tiên:

Con lạy chín phương trời, mười phương đất, mười phương chư phật, chư phật mười phương, chư phương bồ tát, chư hiền thánh tăng.
Con lạy các thần linh…  nơi con đang ăn, đất con đang ở, con ngụ tại…. ,con lạy gia tiên …(ông bà tổ tiên đã khuất)
Con xin lạy bà chúa bào thai, mười hai bà mụ, con lạy gia tiên ông bà …….về tại số nhà nơi đây………
Hôm nay là mồng ……. tháng ….. năm … âm lịch, tên con là …… kêu thay lạy đỡ cho bố cháu là ………..mẹ cháu……..sinh ra cháu tên……… sinh lúc …….giờ……phút………ngày………thá ng……..năm…….

Tín chủ chúng con xin một lòng thành tâm tiến lễ hương hoa đăng trà quả thực, tiến lên tiền vàng kim ngân tài mã và số quần áo hài hia.

Con xin kính lạy các chư vị thần tiên, quan thần linh, các vị tiên quan địa chủ cùng quý nhân chứng lễ cho chúng con, phù hộ cho cháu và gia đình, phù hộ cháu ……….(tên con của bạn) luôn được bình an bản mạnh, cháu hay ăn chóng lớn, bốn mùa được yên bình, thân căn cự túc, trí tuệ cháu thông minh sáng suốt, học hành tấn tới, được công thành danh toại, tài đức vẹn toàn, chúng con xin một lòng thành tâm kính lễ.
Xin các quan và gia tiên về chứng giám cho lòng thành.

Con nam mô a di đà phật (Lặp lại 3 lần)

Bài khấn trong lễ cúng tại phòng của bé

Con lạy chín phương trời, mười phương đất, chư phật mười phương, con lạy bà chúa bào thai.

Con lạy 12 bà mụ

Hôm nay ngày………tháng………năm…….Con là….xin kêu thay lạy đỡ cho bố cháu là…………mẹ cháu ………cháu tên là …………sinh lúc ……giờ…… phút……ngày……tháng……năm……….

Hôm nay con xin thành tâm dâng tiến, lễ dâng lên bà chúa Bào thai, và dâng lên 12 bà Mụ hương hoa, qủa thực, kim ngân tài mã, nước trầu cau, cơm, trứng, bánh kẹo và mọi nghi lễ gồm… (liệt kê tên các đồ cúng).

• Con xin lạy bà chúa Bào thai, 12 bà Mụ chứng lễ này cho gia đình và bố mẹ cháu tên………..
• Con xin kính lạy bà Mụ thứ 1,2,3,4,5 phù hộ cháu được hay ăn chóng lớn, xin dạy cháu cười, dạy nói, dạy đứng, dạy đi.
• Con xin kính lạy bà Mụ thứ 6,7,8,9,10 mong phù hộ cho cháu trí tuệ sáng láng, thông minh, văn võ song toàn, sau này sẽ học hành tấn tới, được công thành danh toại, thành người nhân đức, hiếu thuận chan hòa với họ hàng và mọi người.
• Con lạy bà Mụ thứ 11, 12 xin thu hết sài đẹn của cháu đổ ra biển sông ngòi.
• Con kính lạy bà chúa Bào thai, 12 bà Mụ, chấp khấn, chấp lễ, chấp kêu, chấp cầu xin phù hộ cho cháu bình an, hay ăn chóng lớn, trí tuệ thông minh, sau này sẽ học hành giỏi giang tấn tới, trở nên công thành danh toại và là người có ích cho gia đình cùng toàn thể xã hội,….

Lễ cúng Mụ là nét đẹp văn hóa tâm linh lâu đời của dân tộc ta, hy vọng qua những chia sẻ này cha mẹ đã thông suốt về nghi thức này cũng như cách để chuẩn bị tiến hành lễ tốt nhất.