Cúng mụ cho trẻ mới sinh là buổi lễ quan trọng trong văn hóa dân gian đa dạng của người Việt. Những gia đình có trẻ mới sinh không nên bỏ qua những thông tin này để tổ chức buổi lễ cúng mụ hoàn chỉnh.
Vì sao phải cúng mụ cho trẻ mới sinh?
Theo kinh nghiệm dân gian truyền lại thì bé trai sau sinh 7 ngày, bé gái sau sinh 9 ngày gia đình sẽ làm lễ cúng đầy cữ để tạ ơn các vị thần linh, gồm 12 bà mụ, 1 bà chúa đầu thai, ông thầy và 3 đức ông. Cúng mụ cho trẻ mới sinh để tạ ơn các bà mụ, các vị thần đã che chở, phù hộ được chào đời mạnh khỏe và tiếp tục dạy bé biết đi, biết nói, biết lật, biết bò,…
Các bà mụ chính là người đã nặn và ban hình hài đẹp hay xấu cho mỗi người, cầu mong các bà tiếp tục bảo vệ và ban phước lành, may mắn đến cho bé sau này.
12 bà mụ và 3 ông, họ là ai?
12 bà mụ mà người đời luôn tôn kính và thờ phụng là
Mụ Trần Tứ Nương, coi sinh đẻ;
Mụ Vạn Tứ Nương, coi thai nghén;
Mụ Lâm Cửu Nương, coi thụ thai;
Mụ Lưu Thất Nương, coi giới tính;
Mụ Lâm Nhất Nương, coi sóc bào thai;
Mụ Lý Đại Nương, coi chuyển da;
Mụ Hứa Đại Nương, coi hộ sản;
Mụ Cao Tứ Nương, coi ở cữ;
Mụ Tăng Ngũ Nương, coi sóc trẻ sơ sinh;
Mụ Mã Ngũ Nương, coi bồng trẻ;
Mụ Trúc Ngũ Nương, coi giữ trẻ;
Mụ Nguyễn Tam Nương, coi sinh đẻ.
3 Đức ông là Tiên sư, tổ sư và thánh sư, là các vị thần trông coi việc việc dạy nghề cho bé.
Đầy cữ cúng khi nào?
Như đã chia sẻ, thì sau 9 ngày (bé gái), 7 ngày (bé trai) thì gia đình sẽ tổ chức cúng đầy cữ cho bé. Giờ cúng được chọn phải là giờ hoàng đạo phù hợp với giờ, ngày sinh và vận mệnh của bé. Nếu không chọn được giờ tốt thì nên cúng vào lúc sáng sớm hoặc chiều tối.
Chuẩn bị lễ vật cúng mụ đầy cữ
Cúng mụ cho trẻ mới sinh phải được chuẩn bị chu đáo với các lễ vật như:
- Vàng mã: 12 đôi giày xanh nhỏ, 1 đôi giày xanh to hơn; 12 bộ váy áo màu xanh, 1 bộ váy áo to hơn; 12 nén vàng xanh, 1 nén vàng to hơn.
- Trầu cau: 12 bộ trầu têm cánh phượng, cau chẻ tư; 1 lá trầu và quả cau nguyên chưa chẻ.
- Tam sên: 12 bộ (cua, tôm, ốc chín hoặc sống, nếu gia đình muốn phóng sinh cầu phước cho bé thì nên chọn lễ sống) để cúng mụ. Mỗi loại đều có 1 con to hơn, nếu không có con to thì đổi thành 3 con nhỏ cũng được.
- Đồ chơi: 12 bộ đồ chơi cho trẻ em giống hệt nhau gồm xe cộ, bát đĩa, chén, thìa, mũ,… thêm 1 bộ như vậy nhưng đồ vật to hơn. (Đồ chơi này bằng sứ hoặc nhựa đều được).
- Phẩm oản, hoa quả, bánh kẹo cũng chia thành 12 phần bằng nhau, 1 phần nhỉnh hơn.
- Lễ mặn:
- Cúng Đức ông: 1 con vịt (hoặc gà) luộc tréo cánh, 3 chén và 1 tô cháo.
- Cúng Mụ Bà: 12 chén chè, 3 tô chè, 3 đĩa xôi
- Hoa tươi nhiều màu, rực rỡ, lọ cắm nhang, giấy vàng, nước.
Hướng dẫn bày mâm lễ cúng mụ
Cúng mụ cho trẻ mới sinh mang tính chất trang trọng, do đó, bày trí bàn cỗ phải có sự thành kính, mà vẫn đảm bảo tính chất tâm linh. Bàn lễ phải được bày cân đối, hài hòa với nguyên tắc:
- Lễ vật cúng bà Mụ chúa sẽ được đặt ngay chính giữa và phía trên của hương án,
- Lễ vật của các vị tiên nương sẽ được chia ra thành 12 phần giống nhau,
- Nhan, hoa, nước và mâm lễ mặn sẽ đặt ở trên cùng,
- Mâm đựng 12 bộ tam sên đặt ở dưới.
Sau khi sắp xếp xong thì cha mẹ bé hoặc người lớn sẽ bế bé đến trước hương án thắp nhang và khấn cảm tạ các vị thần linh, gia tiên, thổ công, thổ địa phù hộ cho cháu được sinh ra bình an, mạnh khỏe. Mong các vị từ thập phương về chứng giảm lễ cúng, thụ lộc và phù hộ độ trì cho bé được vô lo, vô nghĩ, vô hạn ách, mau ăn chóng lớn, khỏe mạnh và hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình cũng nhờ đó và tan nghiệp và an khang.
Khấn xong thì thắp nhăng và đợi 3 tuần hương thì tạ lễ. Mang toàn bộ giầy tiền vàng mã và rượu đi vẩy rượu và hóa. Tôm, ốc, cua nếu chuẩn bị sống thì mang đi phóng sinh để cầu phúc cho bé. Đồ chơi thì mang đi chia cho họ hàng hoặc hàng xóm và giữ lại một ít để lấy khước cho bé.
Kết thúc tất cả, mọi người sẽ mừng tuổi và tặng quà cho bé rồi chúc bé mọi điều tốt lành nhất.
Tuy ngày nay, nhiều gia đình không còn thực hiện quá nhiều lễ cúng và lễ đầy cữ cũng bị lược giản đi, nhưng ý nghĩa lễ đầy cữ vẫn không bị mất đi. Cúng mụ cho trẻ mới sinh cũng là cách để cha mẹ và gia đình thể hiện tình yêu thương với bé. Hãy tham khảo thật kỹ trước khi chuẩn bị lễ cúng hoàn chỉnh nhất nhé.
