ễ cúng đầy tháng cho bé trai được xem là một nghi lễ vô cùng quan trọng để khẳng định sự tồn tại mới của bé. Không còn là một phần của mẹ nữa, bé đã tách ra và trở thành một cá thể hoàn toàn mới trong cộng đồng. Đây là sự kiện lớn trong đời của mỗi bé, gia đình nên quan tâm và chuẩn bị thật chỉn chu cho lễ cúng đầy tháng của bé. Nhưng cần phải chuẩn bị những gì cho lễ đầy tháng, từ lễ vật đến các nghi thức trong lễ cúng đầy tháng cho bé trai?
Cúng đầy tháng có ý nghĩa như thế nào?
Dân gian có rằng, mỗi một đứa trẻ ra đời là công lao của bà chúa đầu thai ( vị đại tiên) và 12 bà mụ (tiên nương) nặn ra hình hài cùng các bộ phận trên cơ thể. Đây là lễ cúng để tạ ơn các vị đã mang bé đến với gia đình, ra mắt tổ tiên và dòng họ. Hy vọng sự xuất hiện mới của bé này, sẽ được mọi người quan tâm nhiều hơn.
Cúng đầy tháng là khi bé tròn 1 tháng tuổi, gia đình sẽ tổ chức lễ cúng đầy tháng cho bé trai. Đây là nét đẹp văn hóa đã được truyền từ nhiều thế hệ đến bây giờ, mang nhiều ý nghĩa tâm linh sâu sắc.
Ngày cúng đầy tháng là dương hay âm?
Theo lưu truyền của ông bà ta thì lễ cúng đầy tháng cho bé trai sẽ phải tuân theo nguyên tắc “gát sụt hai, trai sụt một”. Có nghĩa là, chiếu theo lịch âm, ngày cúng đầy tháng của bé trai sẽ được làm trước ngày bé ra đời vào tháng trước 1 ngày. Âm lịch là lịch truyền thống, được sử dụng từ ngàn xưa đến nay khi tổ chức các dịp lễ, tết hay cúng quan trọng. Bởi vì, nền nông nghiệp lúa nước truyền thống, đã tạo ra lương thực nuôi sống dân tộc ta. Và mặt trăng được dùng để canh và tính thời gian gieo trồng.
Bên cạnh truyền thống tốt đẹp thì nhu cầu hội nhập cũng rất cần thiết. Các gia đình trẻ thường có xu hướng dựa vào sự toàn cầu hóa hiện đại và chọn lịch dương để tổ chức cúng đầy tháng hay sinh nhật cho bé. Dẫu vậy, nếu có thể, các gia đình nên sử dụng lịch âm để tổ chức vì không nên thay đổi phong tục truyền thống của ông bà. Nét đẹp văn hóa của dân tộc thì thế hệ sau nên giữ gìn và phát huy hơn nữa chứ không nên chạy theo hiện đại mà đánh mất truyền thống.
Những thứ cần chuẩn bị để dâng lên mâm cỗ cúng mụ đầy tháng?
Lễ cúng đầy tháng cho bé trai không thể thiếu mâm cúng với đầy đủ lễ vật như
- Lễ vật: bao gồm lễ vật dâng lên bà mụ, đức ông.
- Bà Mụ: hoa quả, chè (chè đậu), xôi, cháo, nước, bánh kẹo trẻ em, thịt heo quay và bánh hỏi, mỗi loại chuẩn bị 12 phần nhỏ, 1 phần lớn. 2 đĩa bánh hỏi to, giấy tiền vàng mã. Vàng mã phải đủ 1 bộ nam đồ (có tên và bát tự của bé ở trên), 12 đôi hài xanh, 12 bộ váy áo xanh, 12 nén vàng xanh).
- Đức Ông: 1 tô cháo lớn, 1 con gà luộc (luộc nguyên con, đầu ngẩng lên, cánh chéo), 1 tô chè, 3 đĩa xôi, thịt quay 1 đĩa, trầu cau, bộ tam sên (tôm hoặc cua, trứng, thịt heo luộc) hoa quả 5 loại.
Kèm theo đó là bình hoa tươi, nhang đèn, rượu trà, gạo muối trong cả 2 mâm cúng. Đây là những lễ vật cơ bản nhất, gia đình có thể thêm nhưng không nên bớt các lễ vật đã kể trên.
- Sắp xếp lễ vật trên bàn cúng theo nguyên tắc bình hoa ở phía đông, lễ vật ở phía tây. Đồ cúng mụ được đặt đối xứng trong mâm to, đặt ở dưới. Đồ cúng Đức Ông được đặt ở mâm nhỏ, đặt ở dưới. 2 mâm được đặt cách nhau 10cm.
Sau khi thắp nhang thì đọc văn khấn cúng mụ đầy tháng cho bé. Văn cúng sẽ được chuẩn bị trước và một người lớn trong nhà sẽ đại diện đọc. Đọc văn khấn phải thành tâm và dùng sự chân thành để cầu các vị thần về nhận lễ, tiếp tục che chở và bảo vệ bé trong tương lai không đau ốm, mau ăn chóng lớn và gia đình luôn được bình an. Mọi người chúc mừng và gửi những lời may mắn đến cho bé để kết thúc lễ cúng đầy tháng cho bé trai.
Những hướng dẫn trên đây chắc chắn đã giúp cho cha mẹ có thể chuẩn bị được một lễ cúng đầy tháng cho bé trai hoàn chỉnh nhất rồi. Tùy thuộc vào những thay đổi về giới tính, điều kiện của gia đình hay phong tục tập quán của từng địa phương và sẽ có một số điều chỉnh hay thay đổi. Do đó, cha mẹ và gia đình nên bàn bạc và xem xét kỹ lưỡng với nhau trước khi tổ chức, để bé có được một lễ cúng đầy tháng thật nhiều ý nghĩa nhé!